Ο θόρυβος (ηχορρύπανση) είναι ρύπανση της ατμόσφαιρας μη χημική και διαφέρει ριζικά από άλλους ρυπαντές της, γιατί δεν αφήνει κατάλοιπα και εξαφανίζεται μόλις σταματήσει η αιτία που τον προκαλεί. Κάθε ανεπιθύμητος ήχος μπορεί να θεωρηθεί θόρυβος, ανάλογα με το αίσθημα ενόχλησης που προκαλεί στον άνθρωπο. Η βλαπτική του επίδραση εξαρτάται από την ένταση, τη συχνότητα και τη διάρκειά του, καθώς και από την ευαισθησία του αποδέκτη. Ο άνθρωπος ακούει ήχους που η συχνότητά τους κυμαίνεται από 20-20.000 χερτζ (Hz). Σημαντικότερες είναι αυτές που κυμαίνονται από 200-6.000 (Hz), γιατί αυτές περιλαμβάνουν τις συχνότητες της ομιλίας. Η ένταση του θορύβου μετριέται με μια λογαριθμική κλίμακα σε ντεσιμπέλ (dB) που αντιπροσωπεύει τα επίπεδα ηχοπίεσης του θορύβου. Μια συζήτηση με κανονική φωνή έχει ένταση 60 dB. Ήχος έντασης 90 dB που ακούγεται για 40 ώρες, προκαλεί βαρηκοΐα στο 15% του πληθυσμού. Η ακουστική αυτή ενέργεια διπλασιάζεται όταν η ένταση του ήχου αυξηθεί κατά 3 dB. Σύμφωνα με στοιχεία του Προγράμματος Ελέγχου Ρυπάνσεως Περιοχής Αθηνών (Π.Ε.Ρ.Π.Α.), στις περισσότερες περιοχές της Αθήνας, η στάθμη του θορύβου κυμαίνεται από 55-80 dB, ενώ σε πολυσύχναστους δρόμους, όπως η Πατησίων, μετριούνται 82,5dB, που είναι ικανά να προκαλέσουν σοβαρές ακουστικές βλάβες. Ένα φορτηγό αυτοκίνητο προκαλεί θόρυβο έντασης 80-90 dB και ένας αεροσυμπιεστής (κομπρεσέρ) 100 dB. Η τελευταία έκθεση του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (Ο.Ο.Σ.Α.) θεωρεί σοβαρότατη και την ηχορρύπανση από τις πτήσεις των αεροσκαφών στο αεροδρόμιο του Ελληνικού που, ενώ βρίσκεται 15 χιλιόμετρα από το κέντρο της Αθήνας, σε μια ευχάριστη για την ψυχαγωγία των Αθηναίων περιοχή, προκαλεί σοβαρές ενοχλήσεις στους κατοίκους, στα σχολεία και στα νοσοκομεία που βρίσκονται στην περιοχή αυτή. Σήμερα, ο πολλαπλασιασμός των πηγών θορύβου στα μεγάλα αστικά κέντρα από την υπερσυγκέντρωση του πληθυσμού, τις βιομηχανικές διαδικασίες και την κυκλοφοριακή συμφόρηση, αποτελεί ίσως το σοβαρότερο περιβαλλοντικό τους πρόβλημα, χειρότερο και από εκείνο των σκουπιδιών ή της ατμοσφαιρικής ρύπανσης. Η ηχητική ρύπανση απειλεί σοβαρά τους εργαζόμενους στα εργοστάσια, στις οικοδομές ή στα γραφεία (μηχανήματα, γραφομηχανές, telex), επηρεάζοντας αρνητικά τις φυσιολογικές και ψυχολογικές τους λειτουργίες. Παρόμοιες συνέπειες αντιμετωπίζουν οι κάτοικοι που ζουν σε συγκοινωνιακούς κόμβους, οι εργαζόμενοι σε οικοδομικές εργασίες και οι χειριστές των μηχανημάτων (αεροσυμπιεστών και αεροσφυρών) που κάνουν αφόρητη τη ζωή των κατοίκων οι οποίοι βρίσκονται πλησιέστερα σ’ αυτά. Η διαβίωση ακόμη γίνεται προβληματική με τα διάφορα τροχοφόρα (δίκυκλα – λεωφορεία – φορτηγά) που βρίσκονται σε κακή μηχανολογική κατάσταση και συχνά κινούνται σ’ ένα ανεπαρκές οδικό δίκτυο με στενούς και ανηφορικούς δρόμους. Έτσι, προκαλούν εκκωφαντικούς θορύβους που υποβαθμίζουν το επίπεδο της ποιότητας ζωής και προκαλούν ψυχολογικές εν τάσεις και σοβαρές μεταβολές στην ομαλή ψυχοσωματική μας συμπεριφορά. Ο ριζικότερος βέβαια τρόπος αντιμετώπισης της ηχορρύπανσης είναι ο αυστηρός έλεγχος των πηγών της. Πρακτικά, όμως, ο έλεγχος αυτός δεν είναι εύκολος, γιατί και το κόστος λειτουργίας ανεβάζει (εργοστάσια – αεροδρόμια – οικοδομικές εργασίες) και απαιτεί κατάλληλη και συστηματική περιβαλλοντική αγωγή για τα σχολεία και τους ενήλικους. Ωστόσο, το πρόβλημα του θορύβου στις μεγάλες πόλεις μπορεί να αμβλυνθεί με την πυκνή παρουσία πράσινου, δέντρων και βλάστησης. Τα πλατανοειδή μπορούν να μειώσουν το θόρυβο κατά 10-12 dB και οι ιτιές κατά 6-8 dB. Η βλάστηση, εξάλλου, δεν απορροφά μόνο τα ηχητικά κύματα, αλλά και καθαρίζει την ατμόσφαιρα, στο βαθμό βέβαια που η ατμοσφαιρική ρύπανση δεν έχει φτάσει σε τοξικά επίπεδα. Έτσι, φυτά με φύλλα που έχουν τριχίδια, παγιδεύουν στερεά σωματίδια, σκόνη και και πνο, ενώ ερευνητικά έχει δειχτεί ότι δάση ελάτων που απέχουν 5 χιλιόμετρα από την πόλη, απορροφούν 30 τόνους SO, ανά τετραγωνικό χιλιόμετρο (Km²) το χρόνο. Αλλά και μέσα στο αποξενωμένο και απανθρωποποιημένο ασφυκτικό περιβάλλον των τσιμεντουπόλεων και του «νέφους», οι θάμνοι, τα δέντρα, τα άλση και τα πάρκα δίνουν μια αίσθηση αισιοδοξίας στην ανθρώπινη ύπαρξη, αποκαθιστώντας την ενότητά της με τη φύση.
Επικίνδυνοι θόρυβοι για την υγεία του ανθρώπου σε μακροχρόνια έκθεση Ντεσιμπέλ
Γραφείο πολυθόρυβο με γραφομηχανές 80 db
Μεγάλα αυτοκίνητα, μοτοσικλέτες 80-90 db
Φορτηγά αυτοκίνητα, τρένα 80-90 db
Βαρύ φορτηγό σε στενό δρόμο 100 db
Μηχανικό πριόνι 100-110 110-120 db
Ορχήστρα ποπ 110-120 db
Τρυπάνι-σφυρί με πεπιεσμένο αέρα 120-130 db
Αεριωθούμενα-υπερηχητικά αεροπλάνα 130 db
Κομπρεσέρ 140 db
